VÀNG DA CÓ PHẢI LÀ BỆNH GAN

Da tôi trông mái vàng, thể trạng to lớn nhưng lại yếu. Xin hỏi bác sĩ liệu có phải tôi bị bệnh gan? Cần khám và làm những xét nghiệm nào? Tôi nên ăn uống như thế nào để tốt cho bệnh của tôi?

Rất nhiều bệnh gây vàng da. Trong thư bác không nói rõ ngoài vàng da còn có triệu chứng nào đi kèm. Sau đây xin đơn cử một số nguyên nhân gây vàng da để bác tham khảo. Nếu vàng da mà nước tiểu trong thì thường là do huyết tán (bệnh tan máu bẩm sinh), vàng da kèm nước tiểu vàng đậm là dấu hiệu các bệnh gan mật. Nếu đường gan mật từng phải mổ, nên nghĩ tới chít hẹp đường mật sau mổ. Với người bệnh tiểu đường trên 50 tuổi, vàng da thường là biểu hiện ung thư tụy. Với người nghiện rượu lâu năm, đó là dấu hiệu xơ gan, viêm gan. Vàng da ở người bệnh ung thư (đã được chẩn đoán hoặc vừa mổ) có thể báo hiệu là đã bị di căn vào gan. Nếu có tình trạng ngứa lâu năm, nay lại vàng da, cần nghĩ đến chứng do ứ mật trường diễn trong gan. Những người từng sống ở vùng có ký sinh trùng gây bệnh vàng da có thể là hậu quả của sự hình thành các kén nước trong gan. Còn một trường hợp nữa thừa tiền tố A do ăn quá nhiều thực phẩm giàu vitamin A (cà rốt, bí đỏ, gấc, dầu gấc…) trong một thời gian dài làm cho sắc tố da vàng nhưng người không cảm thấy mệt mỏi, thường ít gặp ở người lớn (hay gặp ở trẻ nhỏ khi ăn dặm), dừng ăn một vài tháng sẽ hết vàng da. Việc khám lâm sàng đóng vai trò quan trọng tìm nguyên nhân gây vàng da. Tuy nhiên, để xác định chắc chắn bệnh nhân cần làm một số xét nghiệm như siêu âm ổ bụng kiểm tra kích thước gan (phát hiện u cục, kén, sỏi trong gan), Xquang (tìm sỏi canxi túi mật), soi phúc mạc (phân biệt ứ mật trong hay ngoài gan, phát hiện tính chất ung thư và tiên lượng), sinh thiết gan (phân biệt ung thư gan, xơ gan…).

Trường hợp của bác nên đi khám sớm tại chuyên khoa nội tiêu hóa của bệnh viện gần nhà để tìm nguyên nhân và điều trị sớm.

Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh gan: Giảm lipid (mỡ, dầu) trong khẩu phần ăn, chia nhỏ bữa ăn trong ngày, cần nấu thức ăn chín mềm để giảm gánh nặng cho tiêu hóa, không nên ăn thịt động vật non, khi chọn rau nên chọn loại lá tươi, non, tăng quả chín, tươi để giàu vitamin, uống đủ nước giúp gan giải độc tốt. Nếu có sỏi cần hạn chế thực phẩm giàu canxi (sữa, tôm, cua…). Ngoài ra bạn cần tránh rượu, bia, các chất kích thích … ảnh hưởng đến chức năng gan, làm cho bệnh lý của gan càng trầm trọng hơn và kết quả điều trị khó khăn hơn.

BSCKII. Mai Thị Lệ Tịch